Een roestige ijzeren kip die op passerende wandelaars lijkt neer te kijken. Door zijn kam je zou denken dat het een haan is, maar bij nadere beschouwing is die kam niet meer dan een kuifje. Het is Mielowiets, een mannetjeskip met mensenvoeten.
Twee heel bijzonder foto’s van de bevrijding van Winsum werden onlangs ontdekt. Ze werden genomen op 18 april 1945. Beide foto’s komen uit het fotoalbum van Ds. Nolle. Nolle was destijds hervormd predikant van Obergum, het is niet bekend of de dominee deze foto’s heeft gemaakt.
“Dei nait wil diek’n mout wieken”. “Dei nait wil diek’n mout wieken”. Toch is het regelmatig gebeurd dat er geweken moest worden, of erger nog dat men verdronk. In de Linthorst Homan polder staat bijvoorbeeld een monument met genoemde tekst ter herinnering aan de dijkaanleggers. Het historische dijkmonument “De Oude Dijk” ligt langs de Tammesweg halverwege de weg van Den Andel naar Westernieland ligt. Deze weg volgt het oorspronkelijke tracé van de in de 13e eeuw gegraven oude dijk.
Sinds 1907 waren belanghebbenden in Garnwerd en Klein Garnwerd bezig een brug over het Reitdiep voor elkaar te krijgen. De provincie was echter zeer terughoudend. Als argument werd gebruik dat de oostwest verbinding over het Reitdiep geen directe aansluiting heeft op bestaande provinciale wegen. Het ‘comité ter bevordering van de overbrugging van het Reitdiep bij Garnwerd’ kreeg pas na 23 jaar, omstreeks 1930 beweging in de zaak. Op 3 maart 1933 verricht burgemeester Wildervanck de Blécourt officiële openingshandeling.
De Groninger Auto Omnibus Onderneming (GAOO) werd opgericht in mei 1911 en startte officieel op 19 juni 1912 met een busdienst tussen Groningen en Usquert. De bus reed vijf keer per dag, maar werd eind 1912 tijdelijk stilgelegd vanwege de slechte staat van de wegen. Na protesten werd de dienst in april 1914 hervat en ging in 1938 op in de GADO. De opkomst van de auto zorgde ervoor dat rijke mensen hun eigen voertuigen gebruikten, wat leidde tot de oprichting van garages voor onderhoud en reparatie. Deze garages werden vaak gebouwd in de Groninger Amsterdamse Schoolstijl, gekenmerkt door baksteen-expressionisme. Een voorbeeld van dergelijke garages is te vinden in Winsum, nabij de provinciale brug.
Het Omsnijdingskanaal, ook wel bekend als het Hulpkanaal of Uitwateringskanaal, is een zijtak van het Winsumerdiep1. Het kanaal werd aangelegd om wateroverlast in de regio te verminderen, een probleem dat al in 1699 werd geconstateerd. Door de zwakke interne organisatie van de zijlvesten duurde het echter tot 1857 voordat de aanleg begon. Na veel discussie en weerstand werd uiteindelijk besloten het kanaal te graven, wat in 1858 begon. Het project kostte 28.000 gulden en omvatte ook de bouw van twee inmiddels verdwenen bruggen
Op 26 januari 2013 reisde Jan Uitham met commissaris Max van den Berg naar Winsum in een naar hem vernoemde trein. Ze werden ontvangen door de locoburgemeester en reden per koets naar de Winsumer Boog, waar Uitham werd gehuldigd voor zijn overwinning in de Noorderrondrit van 1963. Deze prestatie was bijzonder omdat hij acht dagen eerder tweede werd in de zwaarste Elfstedentocht ooit. Diverse sprekers prezen Uitham als een icoon van Groningen. De Noorder Rondritten begonnen in 1940 in Winsum, maar verhuisden later naar Baflo. De laatste tocht vond plaats in 1997.
In de zeventiger jaren van de vorige eeuw ging mijn vader op ‘stadhuiskaartenjacht’, zoals hij dat noemde. Hij bezocht alle toenmalige gemeentes van Nederland en kocht in bijna 900 gemeenten een kaart van het gemeentehuis. Zijn verzameling is er een van wat ooit was, maar nog net niet verdwenen.
Winsum heeft een rijke geschiedenis, zichtbaar in gebouwen zoals de Boog. Deze stenen brug, gebouwd in 1808, verving een oude houten brug en werd een belangrijk verkeerspunt. De Boog moest meerdere keren worden hersteld en werd in 1940 opgeblazen door het Nederlandse leger. In 1941 werd een nieuwe brug gebouwd. De Boog blijft een karakteristiek en geliefd onderdeel van Winsum.
