Naarmate een stad of dorp een langere geschiedenis kent, krijgt het ook een indrukwekkender zichtbare historie in de vorm van huizen, kerken of bruggen. Vaak valt in de mooiere steden en dorpen één bouwwerk extra op dat men dan als kenmerkend betitelt. In Winsum is dat zonder enige twijfel de Boog.

Niet alleen het stenen bouwwerk, maar ook het uitzicht vanaf de brug doet bij veel toeristen het hart sneller kloppen. Op het terras van het naast de brug gelegen J&A geniet menigeen van deze oude oeververbinding.

De eerste stenen Boog werd in 1808 gebouwd en vormde een overbrugging van wat toen het grote Zijldiep werd genoemd. Voordat die brug er kwam, lag er een houten brug, vermoedelijk een ophaalbrug. De oudst bekende gegevens over een overgang op deze locatie dateren van 1589. In een protocol wordt aangegeven dat zowel Winsumers als verderop gelegen gemeenten aan de kosten voor de brug dienden mee te betalen.

De Boog kwam er omdat de houten brug aan vervanging toe was. Daarbij was het ook noodzakelijk om het grote Zijldiep uit te graven. Verderop ondervond men wateroverlast doordat het smalle water tussen de beide wierden Winsum en Obergum snelle doorstroming tegenhield. De klus werd voor fl. 8976,- (€ 67.000 nu) aanbesteed. In juni 1808 startten de bouwwerkzaamheden. Dat het met de nodige zuinigheid en niet al te degelijk werd gedaan, bleek wel toen in 1824 en nogmaals in 1843 herstelwerkzaamheden nodig waren. Ook het uitdiepen verliep niet soepel. Zo stortten de damwanden in, waardoor er veel schade aan huizen en oevers ontstond.

De Boog werd een belangrijke doorvoer voor verkeer van en naar het noorden. Nadat in 1885 het omsnijdingskanaal was aangelegd, moest er weer een nieuwe brug bijkomen. Het waterschap Hunsingo wilde de Boog vervangen door een platte beweegbare brug. Daar stak het gemeentebestuur echter een stokje voor; de Boog was toen al karakteristiek genoeg om te behouden.

Het zal de inwoners aan beide kanten van het Winsumerdiep veel verdriet hebben gedaan toen het Nederlandse leger met veel te veel dynamiet op 10 mei 1940 de oude Boog opblies. Een actie waarbij ook het naastgelegen juweliersbedrijf grotendeels werd verwoest. Op de gevel van het herbouwde pand is nog een kleine gedenksteen te zien, geschonken door het bouwbedrijf.

Er werden in de oorlogsdagen drie bruggen in Winsum opgeblazen: de spoorbrug, de Boog en de brug in de provinciale weg. Enige weerstand tegen de Duitse opmars heeft het echter niet opgeleverd.

Ruim 132 jaar na de bouw van de eerste Boog werd in maart 1941 voor fl. 7245,- (€ 53.000 nu) begonnen met de bouw van een nieuwe brug.

Bronnen:
Infobulletin HVWO, nr. 1 (1996), De Boog, Piet Noord, p. 6-7
Winsum 1057-2007 (2007), Meindert Schoor, p. 122