Direct vanuit de stad richting het Noorden kondigt een bruin bord aan dat je het Reitdiepdal inrijdt.
Het Reitdiep strekt zich uit van de stad Groningen tot de brug in Zoutkamp, de grens tussen Groningen en Friesland. Aan de andere kant van de brug heet het Reitdiep Zoutkamperril. De naam Reitdiepdal doet vermoeden dat er duizelingwekkende hoogteverschillen zijn, dat valt echter tegen. Daarom is het beter om te spreken van het Reitdiepgebied. Het Reitdiepgebied is grofweg de driehoek Groningen-Baflo-Lauwersmeer. 

Het huidige Reitdiep vindt zijn oorsprong in de Hunze. De Hunze is een oerstroomdal dat zo’n 200.000 jaar geleden ontstond tijdens de laatste ijstijd, een periode van 100.000 jaar waarin het ijs tot ver over onze streken schoof (het Saalien).
De Hondsrug strekt zich uit van Emmen tot Den Andel; ten oosten daarvan stroomde de Hunze.
Een enorm stuk ijs moet zich in deze koude tijden nabij Winsum hebben vastgelegd. Water uit de Hunze kon daardoor nog maar één kant op en dat was over de zanderige hoogte van de Hondsrug. Daardoor verdween de Hondsrug tussen Groningen en Sauwerd, om plaats te maken voor het water. Eerst stroomde de rivier richting Noorden, maar door verzanding kwam er uiteindelijk een knik richting Lauwerszee.

Een rivier gaat door verzanding uiteindelijk kronkelen of meanderen. Die meanders waren in later tijden een lastig obstakel voor schippers. Om scheepsvaart beter te laten varen werden de meanders gaandeweg afgesneden.
Tussen het Lopende Diep in de stad Groningen en het gehucht Wierum werd een recht kanaal gegraven. Dit handwerk vond al in 1385 plaats. Als bijna twee en een halve eeuw later de turfvaart voor Groningen van groot belang wordt, gaat het rechttrekken van de Hunze verder. Tussen 1622 en 1640 verdwijnen meerdere meanders die nu als de Kromme Raken bekend staan.
Wie een luchtfoto van het gebied bekijkt waar ooit de Hunze stroomde, ziet de oude kronkels van weleer terug in het landschap. Een smalle sloot, het Oude Diepje, is een in het landschap herkenbaar restant van die oude loop.
Met de benaming van het nieuw gegraven water met zijn dijken had men lange tijd moeite. Dit kanaal werd de afgelopen eeuwen op oude kaarten Hunze, Hunse, Oude Hunze, Groeningher Diep, Loopende Diep, Oude Diep, of Reid Diep genoemd.
De laatste anderhalve eeuw wordt vooral de benaming Reitdiep gebruikt. Erg origineel is deze benaming niet. Veel waterlopen die op zee afwateren worden met Reit of Riet aangeduid. Met riet heeft de benaming niet veel te maken, een Reit of Riet is namelijk een kleine waterloop.
Genieten van het Reitdiepgebied kan iedere dag, wie de fiets neemt richting stad en omrijdt via Garnwerd moet voor de brug afslaan om te genieten van een prachtig cultuurlandschap. Een cultuurlandschap dat misschien wel het oudste van ons land is. Gedurende zo’n 2600 jaar richtten mensen het landschap in en er is behoudens de aanleg van dijken, wegen en wierden weinig ingrijpends veranderd.